"Ég las það í dönsku blaði"

Eva Hertz er danskur sálfræðngur og stofnandi miðstöðvar sem sérhæfir sig í að hjálpa fólki til að auka andlegan styrk sinn. (Mental robusthed). Eva skilgreinir "mental robusthed" sem sálfræðilega færni sem hjálpar persónunni að takast á við mótlæti, stress og ögranir  - en um leið að passa upp á eigið sjálf. Fyrir nokkrum árum tók hún þátt í að þjálfa danska hermenn sem sendir voru til Afganistan, hennar þáttur í þjálfuninni var að þjálfa - og auka andlegan styrk hermannanna til að geta betur tekist á við þær ógnir sem myndi mæta þeim. Þetta var tilraunaverkefni, en árangurinn var óumdeilanlegur, ekki einungis á vígvellinum  gátu hermennirnir nýtt sér þessi fræði, heldur einnig eftir að heim var komið. Þessi jákvæða reynsla varð hvati að aðlögun prógrammsins að vinnumarkaðinum, en eins og Eva bendir á eru starfsmenn almennt undir sífellt meiri kröfum um aukin sveigjanleika og afköst sem auka mjög hættu á stressi og "burn out" einkennum. Á fyrstu árum hennar sem sálfræðingur (fyrir ca 15 árum) var fólk yfirleitt að leita til hennar með vandamál tengdum einkalífinu, í dag er það undantekning segir hún - langflest vandamál sem fólk þarf aðstoð við er tengt vinnunni! Slæm stjórnun og vont sálfræðlegt vinnuumhverfi er það lang algengasta og um leið það lang hættulegasta.

Það þarf mikinn andlegan styrk til að geta uppfyllt kröfur nútíma vinnuumhverfis og á sama tíma aðlagast samfélaglegum breytingum sem gerast hraðari en auga á festir - án þess að stressið nái tökum á lífi manns. Ef við bætast vondir yfirmenn sem stunda (og komast upp með það) einelti og ofbeldi, erum við komin með bráðdrepandi kokteil. Eva vitnar í sænska rannsókn sem náði til 20.000 starfsmanna, vondur yfirmaður eykur líkur á hjartaáfalli um 25%. Hún segir líka að stress sé orsök sjötta hvers andláts í Danmörku, það er nú ekkert annað!  Við eigum sjálfsagt enga svona statistík á Íslandi, en umræða undanfarinna vikna segir okkur að við eigum langt í land þegar að heilbrigðu vinnuumhverfi kemur. Orð eru til alls fyrst, vissulega er það rétt - en það er ekki nóg að tala og það er ekki sama hvernig unnið er að málum. Það er ekki nóg að skipta bara um hljóðkút svo það heyrist minna í bílnum - farartækið verður það sama. Og það sem meira er, ef bilstjórinn verður sá sami breytist ekki leiðin nokkurn skapaðan hlut, undir niðri verður allt eins. Það verður að hreinsa til frá botninum, drullan hverfur ekki þótt lögð verði falleg yfirbreiðsla ofan á hana!